Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's
Vuilnisman
Patrick Lefevere en het grote vraagteken
door Extrasport op oktober 24, 2012 – 17:103 reacties en 51 vermeldingen
Een Belgische wielersport zonder Patrick Lefevere valt nauwelijks nog in te beelden. Jaar na jaar behaalt hij met een Belgische ploeg grootse successen. Vooral de kasseiklassiekers zijn het terrein van zijn ploeg. Het recente verleden heeft ons echter geleerd bij hegemonieën in het wielrennen vraagtekens te plaatsen.
Patrick Lefevere werd in 1976 op 21-jarige leeftijd profwielrenner bij Ebo-Cinzia. Twee jaar later stapte hij over naar de ploeg Marc-Zeepcentrale. In die kleuren stopte hij het jaar nadien al vrij snel met professioneel wielrennen. Nochtans won Lefevre in 1978 Kuurne-Brussel-Kuurne en een rit in de Ronde van Spanje. De nog steeds jonge Lefevere werd in 1979 meteen ook ploegleider bij Marc-Zeepcentrale, maar die ploeg hield algauw op te bestaan. Nadien werd de West-Vlaming de sportieve tweede hand van Walter Godefroot bij Capri Sonne en Lotto. In 1992 werd hij vervolgens ploegleider bij GB-MG Maglificio, het fundament van de latere succesformatie Mapei. In 1995 smolten GB en Mapei samen. De succesploeg Mapei-GB was geboren.
In 1994 pleegden drie renners van het beruchte Gewiss-Ballan een coup in de Waalse Pijl. Op zo’n 70 kilometervan de finish demarreerden Moreno Argentin, Giorgio Furlan en Jevgeni Berzin en men zag ze niet meer terug. Een beetje gelijkaardig was de coup in Parijs-Roubaix van 1996 maar dan met drie renners van Mapei in de hoofdrol. Johan Museeuw, Gianluca Bortolami en Andrea Tafi denderden naar de piste in Roubaix. Het zouden er eigenlijk vier moeten geweest zijn, gezien Franco Ballerini op het beslissende moment in de wedstrijd driemaal lek reed in tien kilometer. Dit is waarschijnlijk het meest memorabele moment uit de jaren ’90 van de troepen van Lefevere. En zo boekte Mapei het ene succes na het andere in eendagswedstrijden en andere grote races. Een uitgebreider relaas over de successen van Mapei kon u hier al eens lezen.
Mapei
Patrick Lefevere maakte stilaan faam in het profpeloton. Mapei kreeg achtereenvolgens GB, Bricobi en Quickstep als co-sponsor. Grootse successen werden geboekt. In het rondewerk waren er Toni Rominger, Abraham Olano en Pavel Tonkov, allen klant bij Michele Ferrari. In het eendagswerk had je Museeuw, Ballerini en Tafi. Over Museeuw kent u het verhaal wel. Wespen, gesneden brood en recent ook zijn bekentenissen dat hij gedurende zijn hele carrière doping heeft gebruikt. En voor het lastige eendagswerk trok men in 1999 Michele Bartoli en Paolo Bettini aan. Ondanks de excessen op het gebied van doping in de jaren ’90 heeft men in tegenstelling tot bij ploegen als Telekom en Festina bij Mapei niet al te veel geleden onder verdachtmakingen of dopingzaken.
Wel was er in 1999 een dopingvondst bij Mapei waaraan verder weinig gevolg werd gegeven. Mapeirenners werden voor verhoor meegenomen tijdens de Driedaagse De Panne. Een soigneur van de ploeg, Tiziano Morassut, had naar ex-Mapeirenner Gianni Bugno een pakket amfetamines gestuurd. De hoeveelheid was dermate groot dat ze niet voor één persoon bedoeld kon zijn, aldus onderzoeker Frank Delbeke van het Gentse dopinglab. Toenmalig IOC-bestuurslid Jacques Rogge hekelde de lichtzinnigheid waarmee Mapei met de hele zaak omging. Ondanks het feit dat het hier ging om de meest succesvolle ploeg uit de jaren ’90 ging deze storm vrij snel voorbij. In november 1998 dan weer werd Mapei-ploegdokter Yvan Vanmol door het Italiaanse gerecht ervan beschuldigd gevaarlijke producten bij renners te hebben toegediend. Hij ontkende dit en hier is nooit verder vervolg aan gegeven.
In 2001 zei Patrick Lefevere Mapei adieu. Hij begon bij het Belgische Domo-Farm Frites met onder andere wereldkampioen Romans Vainsteins als blikvanger. Hij nam Johan Museeuw mee van bij Mapei en gaf Richard Virenque een tweede kans. Ondanks een te hoge hematocriet van Dave Bruylandts een jaar voordien (toen deze voor Farm Frites reed dat toen als hoofdsponsor in het peloton optrad) mocht die ook in de kleuren van Domo fietsen. Domo Farm-Frites was geen lang leven beschoren. Domo werd vanaf 2003 co-sponsor van Lotto en Lefevere trok met een groot deel van het team naar Quick-Step – Davitamon waar ook een deel van Mapei naar toe zou trekken. Mapei stopte in 2002 immers met sponsoren. De positieve plas van Stefano Garzelli in de Giro deed grote baas Squinzi ertoe beslissen om Mapei uit het peloton te trekken.
Verdachtmakingen
Patrick Lefevere was van 2003 tot en met 2011 manager van de wielerploeg Quick-Step waarbij Paolo Bettini en Tom Boonen de belangrijkste speerpunten waren. Ze werden samen driemaal wereldkampioen in de periode dat ze voor Quick-Step reden. Aan het eind van 2005 vertrokken Michael Rogers en Patrik Sinkewitz naar T-Mobile. Eerder werd er in 2005 bij Quickstepper Marc Lotz thuis epo aangetroffen. Hij zette hierna een punt achter zijn carrière. Sinkewitz werd in 2007 betrapt op doping. Hij verklaarde toen dat Patrick Lefevere zeker op de hoogte was van dopingpraktijken binnen Quickstep. Sinkewitz reed tussen 2001 en 2005 achtereenvolgens voor Mapei en Quick-Step. Hij zat dus sinds 2003 onder de hoede daar van Lefevere. Dergelijke aantijgingen van dopinggebruik hoorden we in 2009 weer van Patrik Sinkewitz. Hij verklaarde toen aan het WADA dat de ploegartsen van Quickstep tussen 2001 en 2005 hem inspoten met dopingproducten zoals groeihormoon, tetracosactide en epo. Sinkewitz noemde daar ploegdokter Manuel Rodriguez bij naam. Deze Rodriguez werkte voordien voor Mapei en ONCE en momenteel is hij aan de slag bij het Australische Orica-Greenedge. Ook spreekt hij van een geheim oefenkamp in mei2004 inAndalousië waar teamdokters hem een dopingplan gaven. Paolo Bettini zou volgens Sinkewitz hem dan weer van doping hebben voorzien.
Eerder dat jaar in 2007 kreeg Lefevere het even lastig toen Het Laatste Nieuws hem aanviel. Dit alles liep echter op een sisser af. Lefevere kreeg een schadevergoeding van de krant. De getuigen, waarvan de meesten anoniem, gaven de rechter een onbetrouwbare indruk. Zo werd er, net als Sinkewitz beweerde, gesproken over systematisch dopinggebruik. Ook spraken de getuigen over een samenwerking met de Italiaanse dopingartsen Ferrari en Cecchini. Van Michael Rogers is ondertussen geweten dat hij samenwerkte met Michele Ferrari. Ook Filippo Pozzato werkte tussen 2005 en 2009 samen met de Italiaanse dokter en werd daar onlangs drie maanden voor geschorst. In 2005 en 2006 reed Pozzato voor Quick-Step.
Niet veel voor dit artikel van Het Laatste Nieuws verklaarde Jean-Marie Dedecker in de media dat hij drie Belgische toprenners kende – zonder hen bij naam te noemen – die in Italië op dopingkuur gingen (kijkt u vanaf minuut twaalf). De link met Quick-Step, dat ook voor een groot deel verankerd was in Italië, was snel gemaakt. Het kostenplaatje van deze kuur zou volgens Dedecker 24.000 euro bedragen. Lefevere voelde zich in zijn wiek geschoten en spande Dedecker een proces aan. Dedecker verloor de zaak in beroep en moest één symbolische euro betalen.
Momenteel loopt er door de UCI een onderzoek naar de Spanjaard Carlos Barredo die tussen 2007 en 2010 voor Quick-Step reed. Ploegdokter Yvan Vanmol wist dat Barredo zijn hematocriet schommelde tussen 42 en 48 toen hij in dienst reed bij Quick-Step. Bij nader onderzoek vond hij daar niets verdachts aan en gaf hij een bewijs van goed gedrag mee aan Rabobank die aldus Vanmol bekend stonden voor een grondige screening van renners. Intussen is Barredo door de UCI wel verdacht van dopinggebruik. Rabobank leed hierdoor wederom imagoschade en is ondertussen ook geen sponsor meer van een wielerploeg. Cru gesteld kunnen we stellen dat Quick-Step hier net op tijd de hete aardappel heeft doorgeschoven naar Rabobank.
Goede screening
We bespraken hier het geval-Leipheimer al. Ondanks alle verdachtmakingen haalde Lefevere de Amerikaan binnen. Voor iemand als Lefevere, die al zo lang in het peloton zit, komt het niet geloofwaardig over de verhalen omtrent Leipheimer zijn langdurig dopinggebruik in het verleden niet te kennen. Hoewel wij niet naar radio peloton luisteren, hadden zelfs wij hier notie van. Bovendien was volgens Travis Tytgart, de CEO van het USADA, Lefevere al maanden geleden op de hoogte gesteld door een procureur van het USADA omtrent Leipheimers dopingverleden. Toch een iets officiëlere bron dan radio peloton. Het is ook niet de eerste keer dat dit gebeurt. Lefevere had nochtans moeten weten te moeten oppassen met ex-renners van Gerolsteiner. En daar moest hij niet voor in zijn langetermijngeheugen graven. Eind 2008 tekende de toen al niet onbesproken Stefan Schumacher een contract bij Quick-Step. Geen maand later werd bekend dat Schumacher positief testte op cera tijdens de Tour waarin hij verdacht sterk voor de pinnen kwam. Na vier positieve testen werd Schumacher nu toch geschorst (2005: betrapt op cathine maar Schumacher kreeg een voorschrift van zijn moeder; 2007: verdachte bloedwaarden door diarree-aanvallen; 2008: betrapt op amfetamines). Lefevere verklaarde koud gepakt te zijn ondanks de goede screening (sic!) van renners. De prestaties van Schumacher in de Tour deden menig wielervolger de wenkbrauwen fronsen. Lefevere nam toch het risico hem te contracteren.
Eind 2009 was het weer bijna raak. Het Quick-Step van Lefevere wilde Riccardo Ricco’ aantrekken om hem te laten starten in de Vuelta. De interesse was concreet. Ricco’ maakte net als Schumacher furore in de Tour van 2008 totdat hij daar tegen de dopinglamp liep. Deze deal ging niet door dankzij ploegdokter Yvan Vanmol die dat niet zo zag zitten. Hiervoor bedankte de sponsor hem achteraf uitvoerig. In februari 2010 belandde Ricco’ in het ziekenhuis na een mislukte bloedtransfusie. Het nieuwe wielrennen heeft ploegleiders nodig die al dan niet bewust dergelijke oogkleppen niet opzetten. Kwestie van het wielrennen weer een geloofwaardig karakter te geven. Maar zolang je successen behaalt, heb je vrienden. Zeker met de immens populaire Tom Boonen in de rangen. En volgend jaar nu ook Mark Cavendish. Het Belgische wielerpubliek heeft er weer een chouchou bij om te omarmen.
Controversiële ploegdokters
En ach, dan heb je nog José Ibarguren. De Spaanse wielerdokter zijn CV is indrukwekkend. En dat is in dit geval niet echt positief te noemen. Willy Voet zei dat Ibarguren, in 1998 en 1999 dokter bij Lotto-Mobistar, hem dopingproducten leverde. Ibarguren is één van de hoofdfiguren in de zaak rond Lampre waar hij tussen 2002 en 2004 ploegdokter was. U herinnert zich nog wel de zaak rond Lamprerenner Rumsas in de Tour van2002. In 2005 en 2006 was Ibarguren dat bij Euskaltel en de jaren nadien bij Saunier Duval waar in deze periode zowel Iban Mayo, Riccardo Ricco’ en Leonardo Piepoli positief testten op epo of cera. In 2010 en 2011 werkte hij voor OmegaPharma Lotto wat ons ook enig scepsis doet ontlokken. Sinds dit jaar werkt hij voor OmegaPharma-Quickstep. De hegemonie van deze formatie in de eendagswedstrijden was dit seizoen op zijn Mapeis. Sta ons toe hier ook onze vraagtekens bij te plaatsen.
Een andere eerder vernoemde ploegdokter die voor Lefevere werkt, is Yvan Vanmol. De Italiaanse arts Flavio Alessandri werkte met Vanmol korte tijd samen in 1993 bij GB-MG, de toenmalige ploeg ook van Patrick Lefevere. In 1994 al verklaarde deze Italiaan aan het CONI dat Vanmol zich met dopingpraktijken bezighield. De Pool Zenon Jaskula, de verrassende derde in het eindklassement van de Tour in 1993, reed in datzelfde jaar in dienst van GB. Hij zei in 2007 dat de Belgen en Italianen andere spuiten kregen dan de buitenlanders. Naar eigen zeggen kregen zij van Vanmol spuiten met epo en hijzelf niet. De Zwitser Rolf Järmann reed in 1994 voor GB. Hij deed in 2007 gelijkaardige verklaringen als Jaskula. Hij maakt gewag van een dopingsysteem binnen de ploeg waaraan Vanmol meewerkte. Een andere getuigenis ten nadele van Yvan Vanmol komt van ex-profrenner Pierre Herinne. Deze vertelde dat Vanmol renners in het begin van de jaren ’90 prepareerde met groeihormoon en anabolica en dat hijzelf in 1993 en 1994 een dopingkuur volgde bij de Belgische arts.
Momentum
Wanneer we dit alles oplijsten, moeten we ons de vraag stellen of de wielersport met deze mensen verder moet. Lefevere wordt het alleszins niet lastig gemaakt. Hoogstens wordt hij in een interview eens gekieteld maar algauw vraagt men weer zijn expertise over de gang van zaken in de wielersport. Want ja, Lefevere staat altijd klaar voor een straffe quote en wordt dan ook graag om een mening gevraagd. Des te langer er wordt gewacht met de bewijslast op tafel te gooien, des te harder de bom zal ontploffen. Wie aan Lefevere raakt, raakt ook aan het Belgische wielermarketingproduct bij uitstek, genaamd Tom Boonen. De media hebben Boonen nodig en dan kan er niet om Lefevere heen.
Een ploeg die geloofwaardig wil overkomen, gaat niet in zee met een Spaanse dokter die er alles aan doet om uit de schijnwerpers te blijven en wiens verleden allesbehalve fris is.
De roep om een schone wielersport klinkt steeds luider. Renners kunnen ingeval van een dopingvergrijp geschorst worden, ploegleiders en ploegmanagers niet hoewel die vaak minstens een even grote verantwoordelijkheid dragen. We hebben hier de meest succesvolle Belgische ploegmanager in de recente geschiedenis onder de loep genomen. Er wordt in de media hoofdzakelijk toegespitst op de zaak-Armstrong en sinds vorige week ook op Rabobank, die zich in de schijnwerpers hebben geplaatst door zich terug te trekken als sponsor. We mogen niet vergeten dat het niet enkel Armstrong en Rabobank is. Dit gaat veel breder. Zowat elke succesvolle ploeg heeft boter op zijn hoofd. We weten nu dat presteren in de jaren ’90 zonder doping niet ging. Die renners fietsen niet meer. Sommige ploegmanagers als de hier belichte Patrick Lefevere of ploegdokters als de hier vernoemde Yvan Vanmol maakten toen furore bij Mapei. Denken we maar aan Museeuw zijn talrijke klassieke successen waarvan hij recent opbiechtte dat hij ze niet zuiver behaalde. Of ook aan Oscar Camenzind die in ’98 plots wereldkampioen werd en in 2004 op EPO werd betrapt. Hebben zij tegen de mentaliteit van de jaren ’90 zomaar vaarwel kunnen zeggen? De recente geschiedenis en handelingen doen ons eerder met enig scepsis deze vraag beantwoorden. Een ploeg die geloofwaardig wil zijn, gaat niet in zee met een Spaanse dokter die er alles aan doet om uit de schijnwerpers te blijven en wiens verleden allesbehalve fris is.
Dit is het momentum dat moet aangegrepen worden om verder te kijken en de wielersport definitief een andere en vooral schone koers te doen varen. De hypocrisie en de omerta in de wielersport moeten doorbroken worden. Die wordt natuurlijk in stand gehouden doordat renners na hun carrière ploegleider worden of een andere functie in de wielersport bekleden. Het steeds zwijgen en te doen alsof je neus bloedt, is niet geloofwaardig. Zeker niet als je al sinds begin de jaren ’80 ploegleider en later ploegmanager in het profpeloton bent. En dan moeten we ons de vraag stellen of mensen als Patrick Lefevere in de wielersport, dat een nieuwe start wil nemen, thuishoren. Wij twijfelen hier fel aan. We hebben diezelfde vraag eerder al gesteld over Bjarne Riis en er zijn er nog voldoende die in hetzelfde schuitje zitten. Nu is er een draagkracht om grondig het roer om te gooien en een schone koers te varen. En we moeten daar, zoals we hierboven probeerden aan te tonen, ook in eigen land kijken. We mogen ons niet onaantastbaar wanen nu we dankzij de verbluffende prestaties van Tom Boonen en Philippe Gilbert de jongste jaren op een wielerwolk leven. De ooit zo onaantastbare Armstrong is ook aantastbaar gebleken. Sprookjes zijn in wielrennen immers al te vaak onwaar gebleken…
© 2012 – Extrasport – Matthias Vangenechten
